«فمن كنت مولاه فهذا عليٌّ مولاه» (١).
واز واضحات است اين كه اولويت نفس به مؤمنين اشاره [است] به آنچه در آيه شريفه : (النَّبِيُّ أَوْلَىٰ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنفُسِهِمْ) (٢) است (پيغمبر اولى به تصرف است به مؤمنان از نفس هاى آنان) ، واين اولويت ـ همان اولويتكه مر ذات اقدس خدا راست از حيثيت عليّت وخالقيت ـ بخشيد آن را به نبيّش ، يعنى او را نازل به منزله خود كرد در اين اولويت ، واو هم على عليهالسلام را به منزله خودش تنزيل نمود وقتى كه فرع آمد بر قولش وفرمود : «فمن كنت مولاه» تا مستعان وشنوندگان بفهمند اين كه مولا از اولويت سابقه مأخوذ است ، نه به معناى محب يا ناصر ؛ زيرا كه در اين معنى آن قدر اهميت نيست كه پيغمبر به عدم تبليغش معاقب بشود با قول شريف الهى : (وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ) (٣) ونه خوف پيغمبر را براى رسانيدنش وجهى [است] تا خدا به عصمتش وعده نمايد وفرمايد : (وَاللَّـهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ) (٤) (خدا نگاه مى دارد تو را از شر مردم) ، ونه براى امساك مردم در صحرايى كه در آن نه سايه بود ونه مسكن ، يا به غير اينها از قرائن وشواهد بر اراده معناى مهم وآن همان اولويت تصرف ورياست مطلقه تامّه است.
قولش : «وَأَحَلَّهُ مَحَلَّ هَارُونَ مِنْ مُوسى» تا به قولش : «وَسَدَّ الْأَبْوابَ إِلَّا بابَهُ» عبارت اولى اشاره به آن كه فرمود آن را چند مرتبه : «يا على ّ تو از من به منزلت هارونى از موسى ، به جز اين كه نبى نيست پس از من» ٥ ، فرمود اين را در وقت حركت به جنگ وغزوه تبوك آن موقع كه جانشين گذاشت على را در مدينه ، پس منافقان سرزنش كردند وى را وگفتند : پيغمبر با خودش نبرد براى شوم داشتنش ، پس على عليهالسلام به حضرت نبوى شكايت كرد از اين مطلب ، پس پيغمبر فرمود : آيا خوشدل وراضى نمى شوى به اين كه از من در منزله ومرتبه هارون از موسى شوى ، مگر اين كه پس از من پيغمبر نيست؟
وجمعى از علماى اماميه با اين حديث مروى به طق فريقين بر خلافت وامامت
__________________
١. براى خبر غدير بنگريد به : عيون أخبار الرضا عليهالسلام ، ج ١ ، ص ١٦٢ ـ ١٦٤ ، ح ٢٢ ؛ الخصال ، ص ٢١٩ ، ح ٤٤ ؛ مناقب آل أبي طالب عليهمالسلام ، ج ٢ ، ص ٣٤ ، الغدير ، جلد اول و...
٢. سوره احزاب ، آيه ٦.
٣. سوره مائده ، آيه ٦٧.
٤. همان.
٥. الهداية ، ص ١٤٣ و ١٥٧ ؛ المحاسن ، ج ١ ، ص ١٥٩ ، ح ٩٧ ؛ الكافي ، ج ٨ ، ص ١٠٧ ، ح ٨٠ ؛ السنن الكبرى ، ج ٥ ، ص ٤٤ ، ح ٨١٣٧ ـ ٨١٤٣ ؛ مسند أبي يعلى ، ج ١ ، ص ٢٨٦ ، ح ٣٤٤ و..