مقدمه محقق
«دعاى ندبه» از دعاهاى بسيار معروفى است كه مؤمنان روزهاى جمعه با توجه مخصوص به درگاه حضرت معبود ، مىخوانند وبدين وسيله با فضايل ومناقب حضرات معصومين عليهمالسلام وپارهاى از مصايب وستمهايى كه از حاكمان ستمگر عصر خود ديدهاند تجديد خاطرهاى دارند. از بارى تعالى با اين نيايش درخواست تعجيل ظهور منجى عالم بشريت حضرت مهدى ـ عجل الله تعالى فرجه الشريف ـ را تكرار مىكنند ، تا جهان را از همه ستمگرىها بزدايد ودين حق را در تمام پهنه گسترش دهد ووعده الهى را به منصّه ظهور رساند.
پيرامون سند اين دعا ، مؤلف محترم اشارههايى دارد. ونيز پارهاى از شرحهاى آن را در كتاب الذريعة ملاحظة مىكنيد. (١) ما گفتههاى آنان را تكرار نمىكنيم ؛ چون رعايت اختصار را لازم مىدانيم.
مؤلف اين كتاب گرانقدر ، علّامه متتبع شيخ على فرزند على رضا خاكمردانى خويى ، در روستاى «خاكمردان» از روستاهاى خوى ، حدود ١٢٩٢ ق ، ديده به جهان گشود. پس از آموختن مقدمات علمى به نجف اشرف مشرف گشت ودر فقه واصول از محضر ملا محمد كاظم آخوند خراسانى وشيخ هادى تهرانى وديگران دانشهاى دينى را تكميل نمود ، پس از آن به ايران بازگشت ودر «شرف خانه» اقامت گزيد وبه ارشاد وتأليف وتصنيف ، اشتغال ورزيد ، تا به روز نهم ماه مبارك رمضان ١٣٥٠ كه ديده از جهان فرو بست.
دانشمندى برجسته در علوم عقلى ونقلى بود ، با اطلاع از دانشهاى دينى وپديدههاى علمى عصر خود وبا بهرهگيرى از نظرات دانشمنداى كه آثار آنان به فارسى يا عربى ترجمه شده است. از كتابهاى وى مىتوان به وسعت كاوش وتحقيق او پى برد واو اديبى اريب وداراى اشعارى به فارسى است.
وى كتابهاى متعددى نگاشته است ، همچون : تشريع الصدور في وقائع الأيام والدهور ، وحل الأعضال ، لسان التكملة ، شرح العينية الحميرية ، الرسالة الطبية ، تذكرة
__________________
١. الذريعة ، ج ١٣ ، ص ٢٦٠ ـ ٢٦١ وج ١٥ ، ص ٢٨٧.