ترجمه : واجب است خرماى خشك وآب خنك مشك ـ اگر غبوق از من ميخواهى پس برو ، تقدير «كذب عليك» است ، يعنى آنها را بخور وبه آنها قناعت ـ كن ، غبوق از من مخواه ، غبوق طعام وشراب شامگاه را گويند ، مانند صبوح كه طعام وشراب صبحگاه است.

(خاتمة)

(در اسماء افعال)

الفاظى است كه معانى آنها فعل است ، ولى بر وزن هيچ كدام از ابواب بيست ودوگانه نيست ، بلكه بر وزن اسم ميباشد ، آنها را اسماء افعال ، وهريك را اسم فعل گويند ،

وآنها يا بمعنى ماضى يا مضارع يا امر است ، وتصريفى در آنها نيست ، جز آنكه ملحق ميشود به بعضى از آنها ضميرى باعتبار افراد وتثنية وجمع وتذكير وتانيث ، ونيز آنها يا مرتجل است ، يعنى منقول ومعدول نيست ، يا منقول است ، يعنى اصلش اسم يا حرف بوده ، يا معدول است ، يعنى اصلى داشته كه با آن اصل در مادّة ومعنى يكى است ، لكن از جنبه وزن عدول كرده ، اينك آنها را در سه قسمت ميآوريم.

(اسم فعل مرتجل)

١ ـ «هيهات وايهات وهيهان» وچندين گونه ديگر نيز گفته ميشود ، وبعضى پنجاه ويك لغت در آن گفته اند ، بمعنى «بعد : دور ميباشد» است ، واسم بعدش فاعل ان است ، چنانچه در ديوان جرير است :