بهتر است ـ انفال ـ ٨ ـ ١٩"

وباب افتعال غالبا مطاوع ثلاثى مجرّد است ، وگاهى مطاوع باب افعال ميشود ، مانند :

«احرقت العود فاحترق : سوزاندم چوب را پس سوخت» وگاهى باب افعال مطاوع باب تفعيل ميشود ، مانند :

«بشّرت زيدا فأبشر : زيد را مژده دادم پس شادمان شد» وگاهى باب افعال مطاوع ثلاثى مجرد ميشود ، مانند :

«قشعت القوم فاقشعوا : متفرّق كردم آن گروه را پس متفرّق شدند» و «كببت الاناء فاكّب : سرنگون كردم ظرف را پس سرنگون شد».

(٦)

(باب تفعّل)

ماضى اين باب بر وزن (تفعّل) ميباشد ، تاء مفتوحى در اول ثلاثى مجرد آورده ميشود ، وعين الفعل مكرّر ومفتوح ميگردد اگر مفتوح نباشد ، «تفعّل» ميشود.

مضارع اين باب بر وزن «يتفعّل» است ، به اضافةكردن حرف مضارع بر سر ماضى ، بدون تغيير ديگرى جز حركت لام الفعل.

شش صيغه امر حاضر چنان است كه حرف مضارع حذف ميگردد وبر سر هشت صيغه ديگر لام مكسور آورده ميشود ، وآخر چهارده صيغه چنان است كه در ديگر بابها دانسته شد.

مصدر اين باب بر وزن «تفعّل» است.