الصفحه ٦١٦ : ؛ كحيزبون (١) وعيطموس (٢) ؛ يقال فى جمعهما : حزابين وعطاميس ؛ بحذف ياء المفرد ،
وإبقاء الواو ، وقلبها ياء فى
الصفحه ٦١٩ : ء ـ وكذلك يؤيدهم بعض أئمة اللغة(١).
ويجب ـ كما
تقدم ـ عند زيادة الياء ألا يكون الجمع مختوما بياء مشددة
الصفحه ٦٦٥ : الآخر ،
الشبيه بالصحيح؟ وما حكم النسب إلى كلمات أخرى تشتمل على الياء ، أو الواو ، وليست
مما سبق
الصفحه ٧١٢ : ابن مالك فى
حكم الهمزة المفتوحة (وقبلها فتحة أو ضمة) وأنها تقلب واوا فى الحالتين ، وتقلب
ياء إن كان
الصفحه ٧٢٢ : ، والأصل مرمبة ـ بكسر الميم الثانية ـ قلبت الياء واوا ؛
لوقوعها بعد ضمة.
فلو جاءت التاء
بعد بناء الصيغة
الصفحه ٧٢٨ : الكتابة فتبقى صورة النون على حالها ...(١)
* * *
إبدال التاء من الواو ، والياء :
يجب قلب الواو
واليا
الصفحه ٧٣٢ : قبله ، فالمفتوح يصير ألفا ، والمضموم يصير واوا ،
والمكسور يصير ياء ... ـ ومن الأمثلة : (أقام وأبان
الصفحه ٩ :
يا فضول ـ يا أفاضل (١) ... ـ يا عائدة ... ـ يا عائدتان ... ـ يا عائدات ... ـ
ـ يا عوائد
الصفحه ٢٧ : وفد نعزه ...» فتقول : يا وفدا نعزّه نحن فى شوق لرؤيتك. ويصحّ : يا وفدا من
بلاد عزيزة ... أو يا وفدا
الصفحه ٣٨ : فيجيزون الجمع بين : «يا وأل» فى غير الضرورة ـ كما تقدم
فى رقم ١ من هامش ص ٣٥
وفيما سبق من حكم اجتماع «أل
الصفحه ٣٩ : ، أو توكيد ـ وجب نصب التابع
مطلقا (٣) ؛ مراعاة للفظ المتبوع ؛ نحو ، يا عربيّا مخلصا لا تغفل مآثر قومك
الصفحه ٨٠ : واجب النصب
متوقف على وجود اللام نفسها ، لا على وجود عوض عنها بعد حذفها (٣).
ومن الأمثلة :
يا عالما
الصفحه ٨٥ : القرينة (٢) ؛ يا بدورا ... يا حسنا .. يا عجبا .. ، ولا يجوز
اجتماعهما. ويجوز عند الوقف على المختوم بالألف
الصفحه ٢٥٢ : منونة ، وهى فاعل مرفوع بضمة على الياء
المحذوفة. والأصل (دواعى ـ دواعين) دخلها أنواع من التغيير سبق
الصفحه ٦١٨ :
المسألة ١٧٤ :
أحكام عامة.
١ ـ زيادة
الياء فى جمع التكسير وحذفها ، وكذلك زيادة تاء التأنيث