در حاليكه همان تقريظ ، كه خود حاجى نوري نيز آنرا در هامش كتابش نقل كرده وهم اكنون نيز بر ظهر نسخه ياد شده از تفسير موجود مى باشد (١) ، عبارتى كه نشان دهنده اجازه علامه به مفسر باشد در آن نيست.
ج ـ مصححين جلد ١٠٥ از چاپ جديد بحار (طبع آخوندى) ، در باره اجازه علامه مجلسي به او ، در تكميل عبارت حاجى نوري ، در پاورقى همان مدرك ، گفته اند :
«يأتى في باب الإجازات وفي تتميم أمل الأمل».
در صورتى كه :
أولا ـ در باب إجازات بحار ، اجازه اى از علامه مجلسي ، به صاحب تفسير ، يافت نمى شود.
ثانيا ـ نسخ خطى بدست آمده از تتميم امل الأمل شيخ عبد النبي قزوينى (ره) ، تا به امروز ، تا حرف «ش» را بيشتر نداشته است. لذا ترجمه مفسر ما در آنجا نمى تواند باشد ، فضلا از اينكه اجازه اى از علامه براى او در آنجا يافت شود.
ثالثا ـ ممكن است كه گفته شود كه منظور پاورقى نويسان ، از تتميم امل الأمل ، تكملة أمل الأمل ، سيد حسن صدر (ره) بوده است. ولى بايد گفت كه در اين كتاب نيز خبرى از صاحب ترجمه نيست.
بررسى قول دوم (شاگردى علامه مجلسي):
الف ـ سيد محسن أمين در اعيان الشيعة ، حاج شيخ عباس قمى در فوائد الرضوية وشيخ آقا بزرگ تهرانى در الذريعة ، أولين كسانى هستند كه او را بعنوان
__________________
(١) ر : فهرست كتابخانه آيت الله مرعشى ٣ / ٢٤٢ ، شماره ١٠٥٤ ، كتابخانه مجلس خطى شماره ١٢٠٧٣.