چنين مى گويد مؤلف اين كتاب محمد بن محمد بن مسعود المسعودي كه چون از تأليف كتاب الكفاية في علم هيئة العالم فارغ شدم ، جماعتي از دوستان چنان صواب ديدند كه آن كتاب را ترجمه سازم به پارسى تا منفعت آن عام تر گردد وبناء اين كتاب بر دو مقالة است ) وللمؤلف كتاب فارسي في فني الهيئة والتنجيم سماه كفاية التعليم كما يأتي ، توجد نسخه من جهان دانش في مكتبة الشيخ نعمة الطريحي تاريخ كتابتها (١٠٩١) وملكها وقابلها بأصلها الفاضل المولى محمد صالح بن حاج عرب بن أمير أحمد الخفري ، والظاهر أن التصحيح والمقابلة كانتا في سنة الكتابة ، وكتب بخطه شهادة المقابلة ، وآخر كلامه ( والصلاة على محمد وآله خير آل ) ونسخه أخرى في تبريز في كتب الحاج محمد آقا النخجواني كتب إلينا أنه يظهر منها تاريخ تأليفه في (٥٤٩) واسم المؤلف شرف الدين محمد بن مسعود ، وفي كشف الظنون سمى المؤلف بظهير الدين أبي المحامد محمد بن مسعود بن الزكي الغزنوي ، راجعه.
( ١٤٠٤ : جهان زير زمين ) رواية مترجمة إلى الفارسية عن الإفرنجية ، طبع في عدة مجلدات بخراسان.
( ١٤٠٥ : جهان شاهنامه ) للأديب المعاصر عباس خان الأفشار ، يقرب من مائتي بيت في نظم محاربة جهان شاه أمير الأفشار الذي توفي في (١٣٤٨) مع احتشام الدولة حاكم زنجان في (١٣٠٩) وتوفي الناظم بعد هذا التاريخ بقليل ، ولقبه في شعره ( پريشان ) وله أخت أديبة شاعرة لها مدائح ومراث للمعصومين عليهالسلام ولقبها في شعرها جارية ، ذكر ذلك كله السيد أحمد الزنجاني المعاصر نزيل قم المولود في (١٣٠٨) في مكتوبة إلينا وقال في أوله :
الا اى صبا قاصد
أهل راز |
|
برو پيش أستاذ
شهنامه ساز |
زمين بوس بعد از
طريق أدب |
|
از أو بر (
پريشان ) إجازة طلب |
إلى قوله :
شهان را اگر
شاهنامه خوش است |
|
جهان را جهان
شاه نامه خوش است |
( ١٤٠٦ : جهان گردي در ايران ) اقتباس عن كتب السياحين ماركوپولو وابن بطوطة وناصر خسرو وياقوت الحموي واللورد كرزن وزين العابدين الشيرواني وهو بقلم علي جواهر الكلام المعاصر وقد طبع بطهران جزئه الأول المقتبسة عن كتاب