٥ ـ جواب اعتراضات علماء ما وراء النهر على الشيعة ، از مولى محمد مشهدي ، متوفى بسال ١٢٥٧. تمامى آن در «مطلع الشمس» محمد حسن خان مراغى آورده شده است (١).
در ميان مترجمين احوال مفسر ، فقط صاحب ريحانة الأدب اين كتاب را از آثار مفسر شمرده است. او در پايان مطالب خود مى گويد (٢) :
«سال وفاتش بدست نيامد. ودر عنوان «جواب اعتراضات» از جلد پنجم ذريعه ، سال وفات او را برقم هندى ١٢٥٧ نوشته است. واين تاريخ با طبقه معاصرين مذكور فوق او كه از روضات الجنات نقل شده ، منافات كلى دارد».
٦ ـ تبيان سليمانى : فارسى ، تفسير روائى قرآن.
از اين تفسير دو جزء در كتابخانه آستان قدس رضوى ، به شماره هاى ٩٤٣٨ و ٩٤٣٩ موجود است.
جزء أول ، از ابتداى قرآن تا پايان سوره مائدة ، بتاريخ ١٠٨٥ وجزء ديگر ، از سوره توبة آيه ٩٥ تا سوره عنكبوت ، آيه ٤٤ ، وتاريخ كتابت آن ١١١١ مى باشد.
اين تفسير را كسى از صاحبان تراجم ، براى مفسر ما ، نام نبرده ودر الذريعة نيز يادى از آن نيست. ولى در فهرست كتابخانه رضوى ، از او شمرده شده است.
در ضمن ، احتمال دارد نسخه اى از «تفسير فارسى ميرزا محمد بن رضاى قمى» را كه در دفتر پنجم نسخه هاى خطى ، صفحه ٦١٣ ، شناسانده شده است ، همين تفسير باشد. ونيز مفسر در تفسير آيه (ما كادُوا يَفْعَلُونَ) (البقرة / ٧١) از تفسير ديگرى از خود بنام «تبيان» ياد كرده است ، كه محتمل است همين تفسير «تبيان سليمانى» باشد.
__________________
(١) الذريعة ٥ / ١٧٥.
(٢) ريحانة الأدب ٥ / ٣٢١.