يعنى الدّينارَ الْمَجْلُوَّ.
* والْمَشُوفُ من الإِبِلِ : الْمَطْلِىُّ بِالْقَطِرَان ؛ لأن الهِنَاءَ تشوفُه ، أى : تَجْلُوه. قال أبو عُبَيْدٍ : المَشُوفُ : الهائجُ ، ولا أَدْرِى كيف يكونُ الفاعلُ عبارةً عن المَفْعُولِ ، وقولُ لبيدٍ :
مِثْلِ المَشُوفِ هَنَأْتُهُ بِعَصِيمِ (١)
يحتملُ الْمَعْنَيَيْنِ. وَقَدْ رُوِىَ الْمَشُوف.
* والْمَشُوفَةُ من النِّسَاءِ : التى تُظْهِرُ نَفْسَهَا لِيَرَاهَا النّاسُ ، عن أبى علىٍّ.
* وَتَشَوَّفَتِ الْمَرْأَةُ : تَزَيَّنَتْ. وَتَشَوَّف الشَّىءُ ، وَأَشَافَ : ارْتَفَعَ.
* وأشافَ على الشّىْءِ : أَشْرَفَ ، قال طُفَيْلٌ :
مُشِيفٌ على إحْدَى اثْنَتَيْنِ بنَفْسِهِ |
|
فُوَيْتَ العَوالِى بين أسْرٍ ومَقْتَلِ (٢) |
وتُمَثَّلَ المُخْتارُ لما أُحِيطَ به بهذا البَيْتِ :
إمَّا مُشِيفٌ على مَجْدٍ ومَكْرُمَةٍ |
|
وأُسْوَةٌ لك فِيمَنْ يَهْلِكُ الوَرَقُ (٣) |
* والشَّيِفَةُ : الطّليعَةُ ، قال قيْسُ بن عَيْزارةَ :
وَرَدْنَا الفُضَاضَ قَبْلَنا شَيِّفَاتُنَا |
|
بأرْعَنَ يَنْفِى الطّيْرَ عن كُلِّ مَوْقِعِ (٤) |
* واشتاف الفَرَسُ والظَّبىُ ، وتَشوّفَ : نَصَبَ عُنُقَه وجَعلَ ينظرُ ، قال كثيّرُ عزّةَ :
تَشَوَّفَ من صوْتِ الصَّدَى كُلّما دَعَا |
|
تَشَوُّفَ جَيْداءِ الْمُقَلَّدِ مُغْيِبِ (٥) |
مقلوبه : ف ش و
* فَشَا خَيْرُهُ فَشْواً ، وَفُشُوّا ، وفُشِيّا : انْتَشَرَ ، كذلك فَشَا فَضْلُهُ وَعُرْفُهُ ، وَأَفْشَاهُ هو ، قال :
إِنَّ ابْنَ زَيْدٍ لَا زَالَ مُسْتَعْمَلاً |
|
بِالْخَيْرِ يُفْشِى فِى مِصْرِهِ الْعُرُفَا (٦) |
__________________
وجمهرة اللغة ص ٨٧٥ ؛ ومقاييس اللغة (٣ / ٢٢٩) ؛ وتاج العروس (شوف) ؛ وكتاب العين (٦ / ٢٨٩) ؛ وبلا نسبة فى المخصص (١٣ / ١٤٣).
(١) عجز بيت للبيد فى ديوانه ص ١١٥ ؛ ولسان العرب (شوف) ، (عصم) ؛ وتاج العروس (شوف) ، (عصم) ؛ وبلا نسبة فى مقاييس اللغة (٣ / ٢٢٩) ، والمخصص (٧ / ٤). وصدره : *خطيرة توفي الجديل سريحة*.
(٢) البيت لطفيل فى ديوانه ص ٦٩ ؛ ولسان العرب (شوف) ؛ وتاج العروس (شوف) ؛ وأساس البلاغة (فوت).
(٣) البيت بلا نسبة فى لسان العرب (شوف).
(٤) البيت لقيس بن عيزارة فى لسان العرب (شوف) ؛ وتاج العروس (فضض) ، (شوف).
(٥) البيت لكثير عزة فى ديوانه ص ٣٥١ ؛ ولسان العرب (شوف) ؛ وتاج العروس (شوف).
(٦) البيت بلا نسبة فى لسان العرب (عرف) ، (فشا) ؛ وتاج العروس (عرف).