«إنّ جبرئيل الذي يذكر صاحبكم عدو لنا فقال عمر : من كان عدوا لله وملائكته ورسله وجبريل وميكال فإنّ الله عدو للكافرين فنزلت كذلك» (١).
وعن سعيد بن جبير أن سعد بن معاذ (٢) لما سمع ما قيل في عائشة رضياللهعنها قال : سبحانك هذا بهتان عظيم ، فنزلت كذلك انتهى من الاتقان.
السرمدي : [في الانكليزية] Eternal ، perpetual ـ [في الفرنسية] Eternel ، perpetuel
ما لا أوّل له ولا آخر والأزلي ما لا أوّل له والأبدي ما لا آخر له ، كذا في الاصطلاحات الصوفية.
سرور : [في الانكليزية] Chief ، president ـ [في الفرنسية] Chef ، president
في الفارسية بمعنى رئيس. وعند الصوفية تطلق على القلب الذي استولى عليه نور الحق والعيش الدائم (٣).
سروي : [في الانكليزية] Fir ـ [في الفرنسية] Sapin
نسبة لشجر السّرو. وهو عند الصوفية بمعنى فارغ من المحبة (٤). (وذلك لأن شجرة السرو لا ثمرة لها).
السّرية : [في الانكليزية] Company ، squadron ـ [في الفرنسية] Compagnie ، escadron
بالفتح وكسر الواو وتشديد الياء يطلق على معان وقد سبق بعضها في لفظ الجيش ، وبعضها يجيء في لفظ الغزو.
السّريع : [في الانكليزية] Al ـ Sarih (prosodic metre) ـ [في الفرنسية] Al ـ Sarih (metre prosodique)
هو في اصطلاح أهل العروض اسم بحر من البحور المشتركة لدى العرب والعجم ، وتفعيلات هذا البحر هي : مستفعلن مستفعلن مفعولات بتنوين التاء. والأسباب في هذا البحر أكثر من الأوتاد ، لذا فهي تنطق بسرعة أكبر.
ومن هنا سمّي بالسريع ، ويستعمل مطويا موقوفا ومطويا مكسوفا. كذا في عروض سيفي. وفي بعض الرسائل العربية : ولا يجوز استعماله تاما لتحرّك آخره ، ويستعمل مسدّسا ومشطورا.
وذكر في مخزن الفوائد أنّ أنواع الزّحاف في البحر السريع ستة هي : الطي ، والخبن ، والخبل ، والوقف ، والكسف ، والصلم ، وأمّا أجزاؤه المشتقة من مستفعلن هي : مفتعلن ، مفاعلن ، فعلتن ، مفعولن. وأمّا من مفعولات فيشتقّ منها : فاعلات ، فاعلن ، فعلن ، فعلات (٥).
السّطح : [في الانكليزية] Surface ، area ـ [في الفرنسية] Surface ، superficie
بالفتح وسكون الطاء المهملة بمعنى بام وبالاى هر چيز ـ الجهة العليا لأي شيء ـ كما في الصّراح. وعند بعض المتكلمين هو الجواهر
__________________
(١) السيوطي ، الدر المنثور ، تفسير قوله تعالى (مَنْ كانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلائِكَتِهِ ...) ، ١ / ٩١ ، وعزاه للطبري ، تفسير ، ١ / ٣٤٧ ، وقد رواه بمعناه دون ألفاظه.
(٢) هو سعد بن معاذ بن النعمان بن امرئ القيس الأوسي الانصاري. توفى بعد حكمه في بني قريظة متأثرا بجراحه في معركة الخندق نحو عام ٥ هـ / ٦٢٦ م. صحابي جليل من الأبطال. كان سيد الأوس. شهد بعض الغزوات. الاعلام ٣ / ٨٨ ، صفة الصفوة ١ / ١٨٠ ، ابن سعد ٣ / ٢.
(٣) نزد صوفيه دل را گويند كه در ان نور حق وعيش مدام است.
(٤) نزد صوفيه فارغ را گويند از محبت.
(٥) در اصطلاح اهل عروض نام بحريست از بحور مشتركه در عرب وعجم واصل اين بحر مستفعلن مستفعلن مفعولات است بضم تا دو بار ودرين بحر اسباب بيشتراند از اوتاد پس سريع تر گفته ميشود ولهذا مسمى بسريع شد ومطوي موقوف ومطوي مكسوف مستعمل ميشود كذا في عروض سيفي. وفي بعض الرسائل العربية ولا يجوز استعماله تاما لتحرك آخره ويستعمل مسدسا ومشطورا. [ودر مخزن الفوائد آورده كه زحاف بحر سريع شش اند طي خبن خبل وقف كسف صلم واجزاى آنكه از مستفعلن مشتق اند مفتعلن مفاعلن فعلتن مفعولن است وآنچه از مفعولات بر آورده اند فاعلات فاعلن فعلن فعلات است.