الصفحه ١٩٨ : على حسب
العوامل نحو : ما جاءني إلّا زيد ، وما ضربت إلّا زيدا وما مررت إلّا بزيد ،
وإنّما كان في كلام
الصفحه ١٩٩ : (١).
ثانيها : لا
أحد في الدار إلّا زيد ، ولا إله إلّا الله بالرفع على البدل من المحلّ (٢) ولا يجوز النّصب على
الصفحه ٢٠٢ : مخالف لما قبلها في النفي والإثبات فهي
تشابه إلّا بذلك وغير أصل في باب الصّفة ، وهي دخيلة ومحمولة على
الصفحه ٢٠٣ : شبّه سيبويه إلّا إذا وقعت صفة بأجمعين في كونها لا تلي
العوامل (١) فكما لا يقال : قام أجمعون بمعنى قام
الصفحه ٢٠٩ :
حار بن كعب
ألا أحلام تزجركم
...
ببناء أحلام
على الفتح ، ويكون
الصفحه ١٩٥ :
وسوى وسواء ، والمنقطع : هو المذكور بعد إلّا وأخواتها غير مخرج نحو : جاء
الناس إلّا حمارا ، وسمّي
الصفحه ١٥٣ : رجل ظريف فإنّه لا يحتمل غير الخبريّة لأنّ المضاف
المنفي ، لا يوصف إلا بمنصوب فوجب أن لا يكون ظريف
الصفحه ١٩٦ : ، وتقدّم الصفة على الموصوف (١).
وكذلك يجب نصب
المستثنى المنقطع على الأكثر (٢) نحو : ما جاءني أحد إلّا
الصفحه ٥٠ : البدل من لفظ أحد في مثل قولنا :
لا أحد في الدار إلا زيدا ، والجمهور على رفع زيد على البدل من المحلّ
الصفحه ١٩٧ :
لا تدخل إلّا على الفعل فوجب أن يكون خلا وعدا فعلين وفاعلهما مضمر ،
والمستثنى مفعول به فوجب نصبه
الصفحه ١٥٦ :
المصدر مثبتا بعد نفي ، أو معنى نفي ، داخل على اسم بشرط ألّا يصحّ أن يكون خبرا
عن الاسم المتقدّم نحو : ما
الصفحه ١٩٤ : متعدّد لفظا أو تقديرا بإلّا وأخواتها ، فاللفظ نحو : قام القوم
إلّا زيدا ، والتقدير نحو : ما قام إلّا زيد
الصفحه ٢٠١ : ء القيس : (٣)
ألا ربّ يوم
لك منهنّ صالح
ولا سيّما
يوم بدارة جلجل
الصفحه ٢٧٢ : عَلى بَطْنِهِ)(١).
ذكر أنواع أيّ وأيّة (٢)
وهي كأنواع ما
إلّا في التمام ، فإنّ أيّا وأيّة لا يقعان
الصفحه ٢٩٧ :
التأنيث بالتاء ، وهو لا يمنع إلّا مع العلميّة وذلك إذا أردت غدوة يومك المعيّن ،
وتستعمل معرفة ونكرة ، وإذا