باب الفَعَالة والفُعُولة
* ابن السكيت* فَسْلٌ بَيِّن الفَسَالة والفُسُولة وقد فَسُلَ ورَذْلٌ بيِّن الرَّذَالة والرُّذُولة وقد رَذُل وانما ذكرنا الفعل لئلا يتوهم أنها من المصادر التى لا أفعال لها وقالوا وَقَاح بَيِّن الوَقَاحة والوُقُوحة وقد وَقُح وفارسٌ على الخيل بَيِّن الفُرُوسة والفَرَاسة فأمَّا من النظر ففارس بَيِّن الفِرَاسة بالكسر لا غير ومنها «اتَّقُوا فِرَاسةَ المُؤْمِن» وجَلْدٌ بَيِّن الجَلَادة والجُلُودة ولِحْية كَثَّةٌ بَيِّنة الكَثَاثة والكُثُوثة وشَعَرٌ جَثْلٌ بَيِّن الجَثَالة والجُثُولة وَوَحْف بَيِّن الوَحَافة والوُحُوفة* أبو عبيد* جَهَاضة وجُهُوضة ـ يعنى حِدَّة نَفْس* وقال* بَطَلٌ بَيِّن البَطَالة والبُطُولة* ابن دريد* طِفْل بَيِّن الطَّفَالة والطُّفُولة ولهذه الحروف أخوات ونظائر من المصادر التى لا أفعال لها وقد قدمت ذكرها
باب الفَعَالة والفِعَالة بمعنى
* ابن السكيت* الجَدَايةُ والجِدَاية ـ الغَزال الشادِن* وقال* دَلِيلٌ بَيِّن الدَّلَالة والدِّلَالة وهى المَهَارة والمِهَارة من مَهَرْت الشئ والوَكَالة والوِكَالة والجَنَازة والجِنَازة والوَصَاية والوِصَاية والجَرَاية والجِرَاية والوَقَاية والوِقَاية والوَلَاية والوِلَاية فى النُّصْرة ويقال هم على وَلَاية وقد نَوَت الناقةُ نَوَاية ونِوَاية ـ اذا سَمِنَتْ وحكى أبو عمرو عن بعضهم الوَزَارة بالفتح والكلام الوِزَارة والرَّطانة والرِّطانة من المُرَاطَنة وهى البِدَاوة والحِضَارة وأنشد للقَطَامىِ
فَمَنْ تَكُنِ الحِضَارةُ أعْجَبَتْه |
|
فأَىَّ رِجَالِ باديةٍ تَرَانا |
وقيل هى البَدَاوة والحَضَارة وهى الرِّضَاعة والرَّضَاعة ويقال ما أَحَبَّ الىَّ خُلَّةَ فلان ـ يعنى مَوَدَّته وخِلَالته وخَلَالته وخُلالته وخُلُولَته مصدر خَلِيل
باب الفِعَالة والفُعَالة
يقال هى دِوَاية اللَّبَن ودُوايته وهى ـ الجُلَيْدَة الرَّقِيقة التى تَعْلُو اللبن الحَلِيب اذا